Sahabe Hayatı – imam-ı Nevevi

Safii alimlerinin buyuklerinden. Ismi Yahya bin Seref, lakabi Muhyiddin, kunyesi Ebu Zekeriyya?dir. 1233 (H.631) senesinin Muharrem ayinda, Sam?in guneyindeki Neva kasabasinda dogdu. Dogdugu yere nispetle Nevevi denmistir. 1277 (H.676) yilinin Receb ayinda vefat etti.

Muhyiddin Ebu Zekeriyya Yahya?yi, babasi kucuk yasta Kur?an-i kerim ogrenmesi icin mektebe gonderdi. Kisa zamanda Kur?an-i kerimi ezberledi.

Zamaninin alimlerinden cesitli ilimleri tahsil etti. On dokuz yasina gelince, babasi, tahsil icin, Sam?daki Revahiyye Medresesine goturdu. Once tip okudu, sonra tamamiyle din ilimleri uzerinde calisti. Safii mezhebinin temel kitaplarindan olan Et-Tenbih ile Muhezzeb?in dortte birini, dort bucuk ayda ezberledi.

Kemaleddin Sellar Erbili, Izzeddin Omer Erbili, Kemaleddin Ishak bin Ahmed hazretlerinin derslerine devam etti ve fikih ilmini ogrendi. Izzeddin Omer Erbili?ye cok hizmet etti. Her gun hocalarindan on iki ayri ilim okurdu. Zamanla, usul, nahiv, lugat ve benzeri ilimlerin inceliklerine vakif oldu.

Hafiz Zeyn Halid Nablusi, Radi bin Burkan, Ibni Abduddaim, Ebi Muhammed Ismail bin Ebi Yusr ve bircok alimden hadis ilmini ogrendi. Kisa zamanda, ilimde devrinin en buyuk alimlerinden oldu ve insanligin saadeti icin pek cok kitap yazdi. Safii mezhebinin esaslarini kitaplarinda bildirdi. Kendisinden; Seyh el-Mizzi, Ebul-Hasan Attar ve pek cok alim ilim tahsil ettiler.

Iki kere hacca gitti. 1266 senesinde, Dar-i Hadis-i Esrefiyyede ders verdi. Vefatina kadar, bu vazifesinin karsiliginda hic para almadi. Mubarek sakalinda birkac beyaz kil vardi. Kendisindeki sekine ve vakar hali herkes tarafindan gorunurdu.

Imam-i Nevevi hazretleri omrunun sonlarina dogru, uzerindeki emanetleri sahiplerine verip, borclarini odedi. Kitaplarini kutuphaneye verdi. Neva?da, dogdugu evde gunlerce hasta yattiktan sonra vefat etti. Turbesi ziyaret edilmekte, asIklari mubarek ruhundan feyz almaktadir.

Imam-i Nevevi hazretleri, gecinmede kanaat uzere olup, nefsi ve dunyevi arzu ve isteklerden gecmisti. Allahu tealadan cok korkardi. Dogru konusur, yerinde soyler, gecelerini ibadet ve taatle gecirirdi. Ilim tahsilinde gayretli olup, salih ameller yapmakta sabri coktu. Sam halkinin yedigi seylerden yemez, memleketinden, anne-babasinin yanindan getirdigi, tam helal oldugunu bildigi seyleri yemekle kanaat ederdi.

Yirmi dort saatte bir defa, yatsidan sonra yemek yerdi. Yine gunde bir defa, sahur vaktinde su icerdi. O diyarin adeti olan kar suyu icme adetini yapmazdi. Bekar idi. Hic evlenmedi. Geceleri uyumaz, ibadet eder ve kitap yazardi. Devlet reislerine, valilere ve digerlerine emr-i maruf ve nehy-i munkerde bulunurdu. Allahu tealanin emirlerini bildirir, yasaklarindan sakinmak lazim oldugunu anlatirdi. Bu iste hic mudahene etmez ve gevseklik gostermezdi.

Imam-i Nevevi hazretlerinin, Kutub-i Sitte?de gecen hadislerden topladigi Riyad-us-Salihin isimli eseri meshurdur.

Buyurdu ki:

Insanlar Allahu tealaya kulluk, ibadet etmek icin yaratilmistir. Insanlar saadete kavusmak icin yaratilis gayelerine dikkat etmeli ve dunyaya duskun olmaktan kacinmalidir. Dunya nimetleri gecicidir. Dunya ebedi kalinacak bir yer degildir. Ahirette saadete kavusmak icin bir binek gibidir.

Sevinc yeri degil, ayrilik yeridir. Akilli kimseler bu fani dunyaya duskun olmayip kulluk vazifesini hakkiyla yapanlardir.

Gecenin on iki kismindan bir kismini (bir saat kadar) ihya etmek, butun geceyi ihya etmek olur. Yaz ve kis geceleri icin hep boyledir.

Eserleri:

Imam-i Nevevi hazretlerinin yazdigi eserlerin sayisi coktur. Okuyanlar cok istifade etmektedir. Eserlerinden bazilari sunlardir:

Ravda; fikihla ilgilidir.

Riyad-us-Salihin; hadis uzerinedir.

Hadis-i seriflerin serhi hakkinda, Serh-i Sahih-i Muslim?i vardir.

Hadis ricalinin isimlerini harf sirasi ile bildiren Tehzib-ul-Esma adli buyuk bir kitabi,

ayrica; Lugat-ut-Tenbih, Tibyan, Minhac gibi eserleri de vardir.

Bu yazı toplamda 728 kişi tarafından görüntülendi.