Dukan Diyeti Nedir ? Dukan Diyeti Nasıl Yapılır ? Püf Noktalar Nelerdir ?

DUKAN DİYETİ NEDİR VE NASIL YAPILIR.

Kısa Özeti : Protein Diyeti.

Fransız beslenme uzmanı Pierre Dukan tarafından tasarlanan protein ağırlıklı diyet programı “Dukan Diyeti” 40 yılı aşkın süredir var. Ancak Dr. Dukan’ın yazdığı ve 2000 yılında Fransa’da, 2010 yılında İngiltere’de ve 2011 yılında ABD’de piyasaya çıkan “Dukan Diyeti Kitabı”ndan sonra son derece popüler bir diyet haline geldi (1). Dukan diyetinin izin verilen gıdalar ve çeşitli aşamalardan oluşan detaylı bir uygulaması var ve bunlara yazının devamında yer vereceğim. Ancak Dukan diyetinin özü “karbonhidratların büyük oranda azaltılıp protein ağırlıklı beslenmekten” oluşuyor diyebiliriz. Yani bu diyette son yıllara kadar kilo vermenin tek formülü kabul edilen “kalori hesabı” yok. Dukan diyetinde protein tükettiğiniz sürece kalori hesaplamanız gerekmiyor.

DUKAN DİYETİNİN İŞE YARIYORMU ?

Dukan diyetinin vadettiği gibi gerçekten hızlı ve kalıcı kilo verdirdiğini kesin olarak öğrenebilmek için öncelikle bu diyeti denemek gerekiyor. Çünkü herkesin metabolizması, sevdiği gıdalar, beslenme şekli ve diyetten beklentisi farklı. Bu nedenle “Dukan diyeti herkes için uygundur” demek pek doğru değil. Örneğin sağlık koşullarınız nedeniyle hayvansal besinler tüketemiyorsanız, herhangi bir nedenle bu tip gıdaları az tüketmeniz gerekiyorsa veya hayvansal gıdalardan uzak bir beslenme şekliniz varsa Dukan diyeti sizin için uygun değil. Çünkü bu diyette toplam 100 adet besine yer veriliyor ve bunların 68 tanesi hayvansal gıdalardan oluşuyor (2). Vejetaryenler için Dukan diyetini yapmak imkansız değil ancak uzun bir süre sadece soya ve tofu yemek sıkıcı olabilir.

Beslenme uzmanlarının çoğunluğu ve çeşitli sağlık kuruluşları Dukan diyetinin hızlı ve kalıcı kilo vermeyi sağladığını belirtiyor. Örneğin İngiltere Sağlık Bakanlığı’na bağlı olan Ulusal Sağlık Servisi’ne (The National Health Service) göre Dukan diyeti özellikle ilk aşamasında görülen ağız kokusu, ağız kuruluğu, halsizlik, mide bulantısı, baş dönmesi gibi olumsuz etkilerine karşın hızlı kilo vermeyi sağlıyor ve sıkı kuralları olmasına karşın uygulaması oldukça basit (3).

Bu Diyeti Uygulayanların 4/3 lük bir kısmı, Bu Diyetin işe Yaradığını Söyleyerek Tavsiye Ediyorlar.

Lakin Diyeti Uygulayanların Birkısmında hiçbir yan etki görülmezken, Bazılarında başağrıları, ağızkuruluğu, Kabızlık gibi geçici rahatsızlıklar görülebiliyor.

DUKAN DİYETİNİN PÜF NOKTALARI VE AŞAMALARI

Dukan diyeti temel olarak 4 aşamadan oluşuyor. Bu aşamalarda toplam 100 gıdaya yer veriliyor ve kalori kısıtlaması yok. Yani listede yer alan gıdaları aksi belirtilmedikçe istediğiniz kadar tüketebilirsiniz.

1 – Dukan Diyeti Atak Aşaması

Dukan diyetinin atak aşaması 2-7 gün sürüyor. Bu aşamanın hedefi yüksek proteinle diyete hızlı bir başlangıç yapmak. Atak aşamasında 68 tane yüksek proteinli gıda öneriliyor. Bu gıdalar pişirilirken bitkisel ve hayvansal yağların kullanımı yasak. Yemeklere kesinlikle tuz eklenmiyor. Önerilen pişirme yöntemleri ızgara ve fırın (8, 9).

Atak Aşamasında Tüketilebilen Gıdalar

Yağsız dana veya sığır eti (yağ oranı %5’in altında olmalı)
Tavuk ve hindi eti (derisi ve kanatların dış kısmı hariç)
Sığır ciğeri, dana ciğeri
Yağda bekletilen konserve balıklar dışında tüm taze balıklar
1.5 kaşık yulaf kepeği
Kabuklu deniz canlıları
Yumurta (günde 2 adet)
Koyun eti yasak
Az yağlı (yağ oranı %2’nin altında olmalı) süt ve süt ürünleri

Yemeklere tat vermek için sirke, hardal, baharatlar, bitkiler, soya sosu (az miktarda), sarımsak, limon suyu (3-4 damla), şekersiz ketçap (az miktarda) ve fruktoz içermeyen tatlandırıcılar kullanabilirsiniz. Atak aşamasında beslenmenin değişmesinden dolayı ve fazla protein nedeniyle sık görülen kabızlığın önlenmesi için bol bol su içilmesi öneriliyor. Yine aynı nedenden ötürü bu ilk aşamada sindirim sisteminin ihtiyaç duyduğu besin lifi için günde 1-2 kaşık yulaf kepeği yenebiliyor.

Dukan diyetinin atak aşamasında 68 farklı protein kaynağı deniliyor ancak bu “68 farklı yemek çeşidi” anlamına gelmiyor. Çünkü listede bulunan 68 gıdanın büyük çoğunluğunu domuz, tavşan, sülün, keklik, bıldırcın, deve kuşu gibi et çeşitleri oluşturuyor. Bu nedenle bu aşamada kendinizi her gün tavuk eti yerken bulabilirsiniz.

Atak Aşaması İçin 1 Günlük Örnek Diyet Listesi

Kahvaltı: Yağsız yoğurt, 1 adet haşlanmış yumurta.
Ara Öğün: Piliç ızgara.
Öğle Yemeği: Yağsız süzme peynir ve ızgara göğüs tavuk eti.
Ara Öğün: Yağsız yoğurt (1 kaşık yulaf kepeği ekleyebilirsiniz).
Akşam Yemeği: Izgara balık ve 1 adet suda pişirilmiş yumurta.

Yumurtalar ve yulaf dışında kalan gıdalarda 1 kase veya 100 gram gibi miktar belirtmedim çünkü bunları sınırsız olarak tüketebiliyorsunuz.

2 – Dukan Diyeti Seyir Aşaması

Dukan diyetinin seyir aşamasında (cruise phrase) beslenme listesine bazı sebzeler dahil oluyor ve tüketebileceğiniz besin sayısı 100’e yükseliyor.

Ancak yukarıda da belirttiğim gibi bu rakam sizi yanıltmasın çünkü her gün yemediğimiz ve bulmamızın neredeyse imkansız olduğu bazı etler (sülün, keklik, deve kuşu…vb.), yine bulmanın çok zor olduğu (en azından Türkiye’de) kılıç balığı, keler balığı, pisi balığı, yayın balığı gibi balıklar bu 100 besin arasında yer alıyor. Bu nedenle Dukan diyeti yaparken seçeneklerin azalmasından dolayı en çok tavuk, hindi eti ve dana eti tüketiliyor.

Seyir aşamasında eklenen sebzelerden bazıları (aşağıda tam listeyi bulabilirsiniz) enginar, kuşkonmaz, pancar, brokoli, Brüksel lahanası, lahana, salatalık, havuç ve patlıcan.

Dukan diyetinin 2. aşaması olan seyir aşamasında hedeflenen kişinin fazla kilolarından kurtularak “gerçek kilosuna” ulaşması.

Bu aşamanın süresi kişinin kaybetmek istediği kilo miktarına göre belirleniyor ve verilmek istenen her kilo için 6 gün öneriliyor. Yani 10 kilo vermek istiyorsanız Dukan diyetinin seyir aşaması sizin için 2 ay sürecek.

Seyir aşaması kendi içinde uygulama şekilleri bakımından çeşitli kollara ayrılıyor. Örneğin 1 gün saf protein diyeti (sebze yok), 1 gün protein+sebze diyeti uygulandığında buna 1/1 adı veriliyor. Burada önemli olan kaç gün “saf protein”le beslenilecekse takip eden “protein+sebze” günlerinin aynı sayıda olması. Seyir aşamasının bu alt kolları kişinin fazla kilosuna göre 1/1, 2/2, 3/3, 4/4, 5/5 olarak tanımlanıyor.

Bu aşama genel olarak insanlara biraz karışık gelse de aslında gayet basit. Şöyle düşünebilirsiniz; 1 gün atak aşamasındaki gibi sadece protein yiyeceksiniz 2. gün ise listede önerilen sebzeleri öğünlerinize ekleyebileceksiniz. Bu döngü sürekli tekrar edecek. 1 gün protein, 1 gün sebze ve protein, 1 gün protein, 1 gün sebze ve protein gibi.

Dr. Dukan’ın tavsiyesi yemek çeşitliliği sunduğu için uygulaması daha kolay olan 1/1 seçeneğinin kullanılması yönünde ancak aşırı kilolular için 3/3, 4/4 ve obezler için 5/5 uygulamasını (5 gün saf protein, takip eden 5 gün protein+sebze) öneriliyor (10).

Ayrıca bu aşamada günde en az 30 dakika tempolu yürüyüş yapılması gerekiyor.

Dukan diyetinin seyir aşaması uzun sürdüğü ve yemek seçeneği az olduğu için disiplin ve kararlılık gerektiren bir süreç. Diyeti kurallarına uygun olarak yapıp kilo vermeye başladıkça ihtiyaç duyduğunuz motivasyonu sağlayarak bu zorlu süreci atlatabilirsiniz.

3 – Dukan Diyeti Sağlamlaştırma Aşaması

Dukan, kiloların verildiği ve gerçek kiloya ulaşıldığı anda kişinin diyet açısından en “hassas” dönemine girdiğinin altını çiziyor. Ona göre bu hassasiyet çok sıkı bir diyetten sonra kazanılan başarının kişinin “rehavete kapılarak eski beslenme alışkanlıklarına dönme riskinin” yüksek olmasından kaynaklanıyor. Bu tehlikeli durumu önlemek için diyetin 3. yani “sağlamlaştırma” aşaması var.

Bu aşamada diyet listesine yeni ve lezzetli ekler geliyor. Örneğin artık her gün bir miktar meyve + günde 2 dilim tam tahıllı ekmek yiyebilir, az miktarda da olsa makarna veya tam tahıllı pirinç tüketebilirsiniz.

2. aşama olan seyir aşamasında verdiğiniz her kilo için sağlamlaştırma aşamasına 10 gün eklemeniz gerekiyor. Diyelim ki seyir aşamasında 15 kilo verdiniz Dukan diyetinin sağlamlaştırma aşaması sizin için toplam 150 gün sürecek. Bu kural çok önemli ve mutlaka uyulması gerekiyor.

Bu aşamanın diğer önemli kuralı ise haftanın 1 gününü “saf protein” günü olarak ilan etmek ve bu gün içinde sadece atak aşamasında izin verilen gıdaları tüketmek.

Sağlamlaştırma aşamasının en güzel tarafı haftada 2 öğün “kutlama yemeği” yiyebiliyor olmak. Bu 2 öğünde istediğiniz her şeyi (pizza, hamburger, patates kızarması, dürüm döner, dondurma…) yiyebilirsiniz.

Ama Dukan bu ödül öğünlerinin sınırlarını sıkı sıkıya çizmiş.

Şöyle ki; 2 ödül öğününün arasında en az 1 gün olmalı. Yani salı akşamı ödül öğünü yedikten sonra pazartesi günü öğle yemeğinde ödül yemeği yiyemiyorsunuz. Ödül öğününde sadece 1 adet ödül seçilebiliyor (1 pizza, 1 hamburger, 1 porsiyon patates kızarması gibi). Aynı öğünde 2. ödül (tabak) yasak.

4 – Dukan Diyeti Dengeleme Aşaması

1. aşamada kendinizi diyete hazırladıktan, 2. aşamada kilo verip ideal kilonuza geldikten, 3. aşamada verdiğiniz kiloları geri almayı önledikten sonra gelen 4. aşamada ilk 3 aşamada değişen beslenme alışkanlıklarının ömür boyu sürdürülmesi hedefleniyor. Yani bu aşama hayatınızın sonuna kadar sürüyor.

Tabii bu aşama da kuralsız değil.

1. kural her gün en fazla 3 yemek kaşığı yulaf kepeği tüketebilirsiniz.

2. kural her gün en az 20 dakika yürümelisiniz.

3. kural haftanın 1 günü sadece protein tüketmelisiniz (atak aşamasında izin verilen gıdalar).

Dukan Diyetinde Yiyebileceğiniz Besinler

Aşağıdaki liste Dukan diyetinin resmi web sitesinden alınmıştır (12).

Saf proteinler (Atak aşamasından itibaren)

Etler (Yağsız): Dana bonfile, bufalo eti, yağsız jambon, geyik eti, dövülmüş ince dana eti, dana pirzola, biftek, sığır filetosu, soya pastırması, az yağlı pastırma, domuz bonfile, yağsız sığır eti, yağsız jambon, sosis.

Kümes Hayvanları: Tavuk, tavuk ciğeri, yağsız hindi, tavuk sosis, az yağlı şarküteri ürünleri (hindi veya tavuk etinden olacak), devekuşu, bıldırcın, ördek.

Balıklar: Alabalık, ton balığı (konserveyse yağda değil suda olmalı), somon, alabalık, levrek, yayın balığı, pisi balığı.

Kabuklu Deniz Canlıları (ve diğerleri) : Karides, ıstakoz, yengeç, tarak, kerevit, istiridye, kalamar, ahtapot.

Bitkisel Proteinler: Soya, tofu.

Süt Ürünleri: Yağsız süzme peynir, yağsız krem peynir, yağsız süt, yağsız yoğurt, yağsız ricotta, yağsız beyaz peynir, yağsız ekşi krema.

Yumurta: Tavuk yumurtası, bıldırcın yumurtası, ördek yumurtası.

Sebzeler (Seyir aşamasından itibaren)

Enginar, kuşkonmaz, fasulye filizi, brokoli, Brüksel lahanası, lahana, havuç, karnabahar, kereviz, salatalık, patlıcan, hindiba, rezene, yeşil fasulye, kale, marul, roka, mantar, bamya, pırasa, soğan, kabak, turp, ıspanak, domates, şalgam, su teresi.

Diğer Besinler

Yulaf Kepeği: Dukan diyetinin atak aşamasında 1 günde 1.5 kaşık, seyir aşamasında 2 kaşık yulaf kepeği yenebiliyor.

Zeytinyağı: Seyir aşamasında her gün 1 çay kaşığıyla sınırlandırılmak üzere zeytinyağı kullanılabiliyor.

Goji Berries: Dut benzeri bir yemiş olan gori berries Dukan diyetinin atak aşamasında az miktarda, seyir aşamasında saf protein günlerinde 1 yemek kaşığı, protein+sebze günlerinde 2 yemek kaşığı yenebiliyor.

Dukan Diyetinin Avantajları

Kalori hesabına dayalı diyet programlarına göre daha hızlı kilo vermenizi sağlayabilir.

Kilo kaybı hızlı olduğu için diyeti yapan kişiye ekstra motivasyon sağlayabilir.

Kuralları sevenler için kısıtlayıcı bir diyet olması ve ne yeneceğinin belli olması avantaj olabilir.

Kalori hesabının olmaması ve izin verilen gıdaların sınırsızca tüketilebilmesi mide kazıntılarını ve açlık hissini önleyebilir.

Dukan Diyetinin Dezavantajları

Çok sıkı bir diyet olması ve bir sürü kuralları olan bir diyet olması bazı kişiler için uygulaması zor ve sıkıcı olabilir.

Listede 100’e yakın besin bulunsa da aslında bunların çok az bir kısmının marketlerde satılması dezavantaj olabilir.

Diyetin başında protein ağırlıklı beslenme nedeniyle ağız kokusu, halsizlik gibi bazı belirtiler yaşanabilir.

Tahıl ve besin lifi bakımından zengin sebze, meyvelerin kısıtlı olması özellikle başlangıç aşamasında kabızlık gibi sindirim sorunlarına yol açabilir.

Sonuç olarak Dukan diyeti kalori kısıtlamalı olmasa da diğer diyetler gibi sıkı kurallara sahip bir diyet programı. Diğer diyetlerde olduğu gibi bu kurallara uyulursa kilo verilebileceğini ve verilen kiloların kalıcı olacağını vadediyor.

Dukan diyetine başlamayı düşünüyorsanız benim tavsiyem diyetin tüm aşamalarını dikkatli bir şekilde inceleyerek, diyette izin verilen gıdalara bakarak bu diyetin sizin için uygun olup olmadığına karar vermeniz. Çünkü gerçekten sıkı kuralları ve çok sınırlı bir beslenme listesi var.

Etiketler: Diyet dukan Dukan Diyeti Dukan Diyeti Aşamaları Protein Diyeti Zayıflama

Bu yazı toplamda 716 kişi tarafından görüntülendi.